— Bruno, to ...

Termin i pojęcie, Wyraz „natura" (łac. natura przekład greckiego physis) jest terminem filozocznym i już od starożytności. Wyraz to wieloznaczny; Arystoteles gtwi"erdzjł że wyraz „natura" odnosi się 1) „zarówno do naturalnego procesu, jak i do wytworów tego procesu" 2) do „matei rzeczy" i do „foy" tj. do istoty, do siły, która „rzeczami" rządzi. W średniowieczu dla uniknięcia wieloznaczności dookreślano naturę za pomocą przymiotników. naturans (tworząca), naturata (stworzona) To rozróżnienie przyjęli scholastycy, mistycy i niektórzy filozofowie nowożytni (G. Bruno, B. Spinoza). W reprezentatywnej dla Oświecenia szkole filozoficznej Ch. Wolffa stosowano potrójne dookreślenje natury; obok znanych od dawna 1. natura naturans — pierwsza przyczyna, Bóg; 2. natura naturata — świat stworzony, wprowadzono 3. naturae particu/ares — byty jednostkowe (składające się na świat stworzony). Jakkolwiek u niektórych myślicieli oświecenia można dostrzec elementy procesualnej koncepcji natury, to jednak obowiązuje w tej dobie pogląd, że jest ona sumą rzeczy jednostkowych, rządzoną przez niezmienne prawa stanowiące o Powszechnej harmonii świata. Typowa dla sposobu pojmowania natury w tej epoce jest Leibnjzowska „harmonia wprzód ustanowiona" Znany językowi oświecenia, także później używany (w całkiem innym Znaczeniu) topos: „czytanie w księdze natury" oznacza rozumowe opanowanie regularnj i praw stanowiących podstawę harmonij wszechświata