ze i intuicji ...

1. Przedstawicieli „mesjanizmu parakletycznego" (A. Cieszkowski, J. Hoene-Wroński) łączy przekonanie o potrzebie i możliwości zbudowania filozoficznego systemu, w którym religijne prawdy objawione znajdą pojęciową artykulację, interpretację i rozwinięcie. I jeśli nawet przyjmują — jak Cieszkowski — że filozofia sama, bez pomocy intuicji i bez „prawd mistycznych", danych intuicyjnie, jest nietwórcza i jałowa, to zarazem uznają możliwość i konieczność racjonalnej wykładni tych prawd. Przyjmują też, co najistotniejsze, że samo wyłożenie i rozwinięcie prawdy mesjanicznej w postaci pojęciowego systemu przyniesie zbawienne dla ludzkości skutki i oznacza czyn o decydującej doniosłości w procesie realizacji Królestwa Bożego na ziemi.