czone trzęsieniem ziemi w 63 r. p.n.e., zostało częściowo odbudowane. Uległo całkowitej zagładzie w wyniku wybuchu Wezuwiusza w r. 79 n.e., zasypane kilkumetrową warstwą popiołów. Odkryte w końcu XVI w., badane od poł. XVIII w. Dotychczas odsłonięto znaczne partie miasta. P. założono na planie prostokątnym, z regularną siatką ulic i z forum na skrzyżowaniu gł. arterii. Otoczone było murami z 8 bramami. Ulice miały brukowane jezdnie, chodniki dla pieszych i rozbudowany system wodociągowo-kanalizacyjny. Wzdłuż ulic usytuowane były domy typu gr.-italskiego o założeniu osiowym, z atrium i perystylem, oraz sklepy, różne warsztaty, liczne magazyny wina. W P. był teatr, odeon, 3 termy, 3 palestry, amfiteatr, koszary gladiatorów, domy bankowe, zajazdy. Do ważniejszych budowli kultowych należały świątynie: Wenery, Fortuny, Izydy, Zeusa Meilichiosa. Najważniejsze budowle skupiały się przy prostokątnym forum, otoczonym z trzech stron portykiem. Były tu m.in. świątynie: Trójcy Kapitolińskiej, Apollina,