pod budowa sugerujacych ...

Nowe rodzaje protagonistów wniosła powieść sentymentalna. Są to przede wszystkim ludzie młodzi, a więc — w myśl XIX-wiecznych wyobrażeń — nadający się idealnie do miłości. Już same ich imiona (np. Julia, Adolf, Kamilla, Emmelina, Arnolf, Malwina) bardziej nawiązują do wzorów literackich niż do realnego życia. Podstawowe cechy ich charakterystyki wiążą się nie tyle z miejscem tych postaci w społeczeństwie (staje się ono istotne tylko wówczas, gdy przedział socjalny przesądza o miłości „nawzajem nieszczęsnej"), ile z ich zdolnością do budzenia i przeżywania uczuć miłosnych, właściwą przedstawicielom obu płci. W powieści sentymentalnej bowiem po raz pierwszy w naszej literaturze postać kobieca staje się równa bohaterowi męskiemu, a nawet w jakimś stopniu od niego „wyższa", gdyż bardziej jest predysponowana do przeżywania „czułych" wzruszeń. W związku z tymi wzruszeniami jawią się w charakterystyce postaci takie cechy, jak np. piękno oblicza, „wdzięczność" kibici, niewinność i cnotliwość (trzy ostatnie są oczywiście związane z prezentacją heroiny), bladość, wiotkość i delikatność, akcentowane zwłaszcza podczas opisów cierpień miłosnych. Z cierpieniami owymi wiąże się także olbrzymia wrażliwość emocjonalna, wyrażająca się w przypisywanej tak kobietom, jak mężczyznom skłonności do omdleń i szlochów. Język bohaterów jest przepojony emotywizmem wyrażającym się w pytaniach retorycznych, wykrzyknieniach i wartościujących epitetach oraz w nadmiarze równoważników zdań, sugerujących swą budową wzruszenie mówiących (lub piszących) osób. Przybiera to często charakter swoistej maniery, jest jednakże o tyle istotne, iż — pozwalając narratorom zauważać każdą zmianę w ich życiu uczuciowym (narracja jest bowiem często pierwszoosobowa) — stanowi początek psychologizacji w polskiej literaturze. Losy bohaterów powieści sentymentalnej, aczkolwiek przeważnie zakochanych z wzajemnością, są niemal zawsze pozbawione happy endu — prawdziwa miłość bowiem nie może się w myśl założeń tej powieści zrealizować, a więc protagoniści pod koniec utworu umierają, rozstają się z „wyższych" przyczyn, zamykają się w klasztorze itp. Zarówno śmierć, jak owo rozstanie się „na wieki" spełniają w stosunku do miłości funkcję sakralizującą.