wizje wiaze swiadomosc ...

Słowacki pod wpływem współczesnej filozofii natury i nauk przyrodniczych nadaje swym pomyslom filozoficznym kształt spirytualistyczno-naturalistycznej kosmologii, najpełniej wyłożonej w nie drukowanych za życia pismach mistycznych (najważniejsze: Genezis z Ducha, powst. 1844; Król-Duch, powst. 1845—1849). Owa kosmologia wiąże ideę moralnego perfekcjonizmu z ideą ewolucji kosmicznej, prezentując wizję rozwijającego się w czasie i manifestującego się zarówno w materialnych kształtach przyrody, jak i w ludzkich dziejach „ducha globowego", który przez coraz to nowe wcielenia, za cenę cierpienia ludzkiego (katastrofy historyczne są koniecznym warunkiem ewolucji ducha) oczyszcza się, doskonali moralnie i osiąga świadomość siebie. W ten „system genezyjski" zostały wbudowane wątki mesjanistycznej historiozofii. Celem ewolucji kosmicznej i historii ludzkości jest Królestwo Boże na ziemi, idealny ustrój społeczny, całkowite przeobrażenie moralne ludzkości. Narody są wcieleniami „ducha" i narzędziami realizacji dziejów. Szczególną misję ma do spełnienia Polska, której historia symbolizuje dzieje powszechne i której powołaniem jest urzeczywistnić idealny ustrój ludzkości.